Ogün Akkaya
ANKARA – CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun Maraş depremi sonrası AFAD’ın eksikliklerine dikkat çekmek için gündeme getirdiği Düzce raporunun detayları ortaya çıktı. Yaklaşık 2 ay önce meydana gelen ve 96 kişinin yaralandığı Düzce depremiyle ilgili AFAD’ın İçişleri Bakanlığı’na sunduğu raporda, AFAD çalışanının sevk ve idaresinden, çalışmaların hatalı yapılmasına kadar birçok noktaya dikkat çekildi. eksiklikleri tek tek sıralanmıştır.
Raporda, “Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), deprem sonrası afet gruplarının ve kurumlarının yeterince hazırlıklı olmaması nedeniyle devreye alınamadı. TAMP uygulanamadığı için afet yönetimi kaosa ve karmaşaya dönüşerek görev ve yetki karmaşasına neden olmuştur. İletişim eksikliği nedeniyle kararlar doğru bir şekilde alınamadı. Afet müdahale gruplarının kaynaklarını etkin bir şekilde yönetememeleri nedeniyle müdahale yetersiz kalmıştır.
‘GÖREV DAĞILIMI SAĞLIKLI DEĞİLDİ’
Raporun afet bölgesinde görev yapan işçi ve araç sayısına ilişkin verilerin paylaşıldığı bölümde, çalışmalara 6 bin 610 çalışanın bin 977 araçla katıldığı belirtildi. Raporun bulgular bölümünde deprem bölgesinde görev yapan işçinin uyumunun sağlanamadığı belirtildi. Bulgularda hem AFAD gönüllülerinin hem de işçilerin denetimini sağlayacak bir uyum birimi kurulmadığı, bölgeye gönderilen işçi için ildeki AFAD müdürlüğünden rehberlik desteği alınamadığı belirtildi.
Raporda yer alan diğer bulgular ise şöyle sıralandı:
“AFAD Başkanlığımız tarafından ‘Ek Afet Müdahale Grupları’na göre deprem sonrası afet bölgesine gidecek öncelikli iller belirlenmesine rağmen atamalar buna göre yapılmadı. Bölgede görevlendirilen işçinin görev dağılımı düzgün yapılmadığı için birçok işçi kendi sahası dışında çalışmak zorunda kalmıştır. İlde misyon sahibi çalışanın takibini ve koordinasyonunu sağlayacak bir birim olmadığı için bazı görevlerde mükerrerlik ortaya çıkmış, bazılarında ise sorumlu belirlenememiştir. Afet öncesi iş alanlarına göre sorumlular fazlalık olarak belirlenmez. İşçinin barınması, iaşesi ve nakli konularında sağlıklı bir planlama yapılmadı.
‘YEMEK DAĞITIMINDA SORUNLAR YAŞIYOR’
Raporda depremzedeler için yapılan çalışmalar da değerlendirildi. Rapora göre, depremzedeler için 530 yatak kapasiteli yurt tahsis edildiği, toplam 29 bin 544 battaniye ve 3 bin 147 çadır kurulduğu belirtildi. gerçekleşti. Ayrıca farklı noktalara çadır kurulmasının güvenlik sorunu oluşturduğu ve çadırların takip denetiminin sağlanamadığı raporda tespit edildi. “Birçok noktada gıda dağıtımında sorunlar yaşandı” olarak adlandırılan raporda yer alan diğer tespitler ise şöyle:
“Çadırlara girişte bir standart olmadığı için kalanların listesi ancak birkaç gün sonra hazırlandı. Binaların zarar görmesi korkusunun yanı sıra vatandaşlarımızın çadır alanlarında kalanlara yardım edeceği beklentisi çadır talebini artırdı. Çadır dağıtımında ise muhtarlara teslimat yapıldığı için bireysel takip sağlanamadı. Çadırların bireysel takibi için Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi’ne (AYDES) veri girişleri yapılmıştır.
‘HER ALANDA ULAŞIMDA VE DAĞITIMDA SORUNLAR YAŞIYOR’
Düzce depremi raporunda, depremzedelerin beslenme sorununun çözümü için 4 ilçe ve kent merkezindeki çeşitli noktalara sıcak yemek, ikram ve içecek dağıtımı yapıldığı belirtildi. Çadırlarda kalan kişi sayısı netlik kazanmazken, çok fazla yiyecek götürüldüğü veya yetersiz yiyecek verildiği durumların olduğu raporda tespit edildi. Raporda, “Çadır noktaları çok olduğu için her alana ulaşım ve dağıtımda sorunlar yaşandı. Bazı mahallelerde ücretsiz yemek dağıtımının çadır talebini artırdığı gözlemlendi.
‘AFAD MERKEZİ TOPLANTI ALANI YANLIŞ DEĞERLENDİRİLDİ’
Hazırlanan raporun ‘Afet Yönetimi’ bölümünde, afete uyum kurulunun valilikte toplanmasının il AFAD merkezinin etkinliğini azalttığı belirtildi. Raporda kurumların AFAD merkezinden tebligat alma ve bilgi girişi süreçlerini sadece 1 temsilci ile takip ettiği bilgisi yer alırken, “AFAD Merkezinin toplanma alanının yanlış seçildiğinin düşünüldüğü” ifade edildi. afete uyum toplanma alanı.
‘MÜDÜR VE PERSONELE 2 GÜN SONRA DÜZCE’YE ULAŞILDI’
Aynı zamanda rapora göre Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP) kapsamında il ve ilçelerde yeterli uyum sağlanamadı. Afet kümelenmelerinin hazırlıksızlığı, AFAD Merkezi’nin yanlış yerleşimi, kurumlar arası işbirliği ve uyum eksikliği sağlıklı bir yönetim sürecinin oluşmasına engel olmuştur. “TAMP düzgün çalışmadı, görev ve sorumlulukları ortada kaldı, yönetim kurulu anında çözüm üretmeye gitti” sözlerinin yer aldığı raporda öne çıkan diğer tespitler şöyle:
“Örneğin Afet Nakliye Kümesi yöneticisi ve çalışanı 2 gün sonra Düzce iline ulaşabildi. Bir başka örnekte, vatandaşların acil olarak barınabilecekleri sosyal tesisler, konut kümesi tarafından izlenmediği için kesintili analizlerle afet durumunda alternatif alanlar bulunmaya çalışılmış ve alternatif alanlar oluşturulamadığı için yeni plansız yerler oluşturulmuştur. azimli. Sahadan alınan bilgilere göre yöneticilerin afet öncesi doğru bilgilendirilmesi ve müdahalenin planlandığı şekilde yapılması gerekirken, yöneticiler afet yönetim sürecinde anlık analizler ve öngörülemeyen sonuçlar üretmekle karşı karşıya kaldı.
‘HASAR TESPİT SÜRECİNİ MAHTAR VEYA EKİPLER YANLIŞ İNSANLARDAN YAPILDI’
Raporda, Afet Hasar Tespit Grubu’nun da gerekli çalışmaları hatalı ve eksik yaptığı belirtildi. “Bazı hasar tespit ekiplerinin vatandaşları yanılttığı, hasar derecesinin düşük olduğu belirlendiği halde yorum yaptığı ve insanlarda şüphe uyandırdığı” tespitinin yer aldığı raporda, “Özellikle hasar tespiti yapan ekipler hasar tespitinde saha tecrübesinin az olması, tekrarlanan hasar tespit taleplerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur.Muhtarların veya ekiplerin hasar tespit sürecinden tam olarak haberdar olmaması, kişilerin yanıltılmasına neden olmuş ve hasar tespit sürecinde aksamalar yaşanmıştır. Ağır hasarlı bir binada yaşanan süreçten vatandaşların haberdar edilmesi, Valiliğe mükerrer başvurularla sonuçlandı.
“EKİPLER, YÖNLENDİRİLEN DURUMLARDAN KAYNAKLANAN HASAR TESPİT SÜRECİNİ BİLMİYORDU”
Raporda, 66 kişilik grubun sadece yüzde 20’sinin ‘Afet Hasar Tespit Grubu’na katılmasının yeterli olduğu belirtilirken, öğretmen ve imamlardan oluşan 300 kişilik yeni bir hasar tespit grubu oluşturulduğu belirtildi. Tutanakta yapılan afet hasar tespitlerinin geç başladığı belirtilerek, “Bazı evlerde hasar yokken vatandaşların beyanı esas alınarak tutanak tutulmasına neden oldu. Ekiplerin hasar tespit sürecini bilmemesi, vatandaşların yanıltılmasına neden oldu. Afet hasar gruplarının hasar tespitinde olduğu gibi merkezi düzeyde bir koordinasyonla yürütülmesi gerektiği görülmüştür.
‘İLETİŞİM EKSİKLİĞİYLE KARAR VERİLMEZ’
Raporun ‘Sonuç ve Öneriler’ bölümünde, Türkiye Afet Müdahale Planı’nın uygulanmaması nedeniyle afet yönetiminin kaosa ve karışıklığa dönüştüğü, görev ve yetki karmaşasına yol açtığı bilgisi yer aldı. Türkiye’nin Afet Müdahale Planı’nın deprem sonrası yaşanan afet kümelenmeleri ve kurumların yetersiz kalması nedeniyle hayata geçirilemediği rapordan öne çıkanlar şöyle:
“İletişim eksikliği nedeniyle kararlar doğru bir şekilde alınamadı. Afet müdahale kümeleri kaynaklarını aktif olarak yönetemedikleri için müdahale yetersiz kalmıştır. Düzce örneğinde olduğu gibi deprem riskinin yüksek olduğu illerimizde konut stokunun daha dayanıklı hale getirilmesi can ve mal kayıplarının önüne geçecektir. IRAP’ın afet öncesi uygulanması riskleri, TAMP’ın afet sonrası aktif olarak uygulanması kayıpları azaltacaktır. Afetlere dayanıklı bir Türkiye için hem kurumlarımızı hem de vatandaşlarımızı afet öncesi, sırası ve sonrasında bütüncül bir yaklaşımla hazırlamalıyız.”
